Trần Cẩm Tú làm Thường trực Ban bí thư, một thắng lợi cho phe Nghệ An - Hà Tĩnh?

Ông Trần Cẩm Tú, người đứng đầu bộ máy kỷ luật của Đảng, vừa được chỉ định làm Thường trực Ban bí thư, thay cho ông Lương Cường, người mới được bầu làm Chủ tịch nước vài ngày trước đó.

Ngày 25/10, Tổng Bí thư Tô Lâm trao quyết định của Bộ Chính trị phân công ông Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương, giữ chức Thường trực Ban Bí thư.

Theo quyết định này, bên cạnh chức danh mới, ông Tú vẫn kiêm nhiệm các chức vụ cũ là Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương và Bí thư Trung ương Đảng.

Dưới thời ông Tú làm chủ nhiệm, từ đầu khóa 13 cho đến nay đã có đến 14 ủy viên trung ương và 7 ủy viên Bộ Chính trị bị đưa ra kỷ luật, trong đó có những người bị kỷ luật ở mức cao nhất là khai trừ.

Vị trí thường trực Ban Bí thư nhiệm kỳ 2021-2026 đến nay đã chứng kiến đến bốn sự thay đổi về nhân sự.

Như vậy, ông Tú là người thứ tư sau ông Võ Văn Thưởng, bà Trương Thị Mai (nghỉ do bị kỉ luật) và ông Lương Cường giữ chức thường trực Ban bí thư trong khóa 13.

Thường trực Ban Bí thư là một chức vụ quan trọng trong hệ thống chính trị Việt Nam, chỉ xếp sau Tứ Trụ.

Thường trực Ban bí thư là người xử lý công việc hàng ngày của Đảng và được xem như là “phó Tổng bí thư” trong cơ cấu của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Vì sao Trần Cẩm Tú được bầu làm Thường trực Ban bí thư?

Thường trực Ban Bí thư là một vị trí quan trọng trong hệ thống của Đảng Cộng sản Việt Nam, chính đảng đóng vai trò độc tôn lãnh đạo toàn diện đất nước.

Những người nắm giữ vị trí này có cơ hội lên đảm nhiệm những cương vị cao hơn trong bộ máy lãnh đạo đảng và nhà nước. Trong đó, ba trường hợp mới nhất là ông Trương Tấn Sang, Võ Văn Thưởng và Lương Cường, sau thời gian làm thường trực Ban Bí thư, đã thăng tiến lên làm chủ tịch nước.

Trong các hội nghị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, thường trực Ban Bí thư được xếp ngồi cùng với Tứ Trụ. Các cuộc họp lãnh đạo chủ chốt do Tổng Bí thư chủ trì cũng thường có thường trực Ban Bí thư.

Thường trực Ban Bí thư phải thuộc Ban Bí thư. Ông Tú lại là một trong ba ủy viên Bộ Chính trị được phân công tham gia Ban Bí thư từ đầu khóa (tháng 4/2021) nên việc chọn ông cho vị trí này sẽ không gây quá nhiều xáo trộn.

Đặc biệt là khi đã có tiền lệ Trần Quốc Vượng, người giữ chức chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương kiêm luôn chức thường trực Ban Bí thư nên Bộ Chính trị phân công ông Tú là điều dễ hiểu.

Bên cạnh đó, việc ông Trần Cẩm Tú - người quê ở Hà Tĩnh - được chọn làm thường trực Ban Bí thư cũng có thể là nỗ lực duy trì cân bằng quyền lực trong nhóm đảng viên cấp cao nhất, ở đây là trong Bộ Chính trị và Tứ Trụ.

Bộ Chính trị hiện tại có 15 ủy viên. Trong đó, sáu người có nền tảng từ Bộ Công an và bốn người từ quân đội.

Ông Carl Thayer, Giáo sư danh dự của Đại học New South Wales (Úc), phân tích rằng tuy Bộ Chính trị có nhiều ủy viên đi lên từ Bộ Công an nhưng không có bằng chứng gì cho thấy những người này một lòng đoàn kết, bắt tay nhau dưới sự chỉ đạo của ông Tô Lâm.

Thay vào đó, ông Thayer gợi ý rằng Bộ Chính trị gồm các đại diện từ một số nhóm gồm: nhóm Hưng Yên, nhóm Nghệ An- Hà Tĩnh, nhóm miền Nam, nhóm quân đội và nhóm công an.

Nếu xét dựa trên các nhóm mà Giáo sư Thayer gợi ý thì có thể thấy việc ông Trần Cẩm Tú được phân công làm thường trực Ban Bí thư là để tạo sự cân bằng giữa các nhóm khi mỗi nhóm đều có đại diện của mình ở năm vị trí chủ chốt của đảng và nhà nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm được cho là đại diện của nhóm công an và Hưng Yên; Chủ tịch nước Lương Cường được cho là đại diện của quân đội; Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn là một người có quê quán ở miền Nam; ông Trần Cẩm Tú gốc gác Hà Tĩnh được xem là đại diện cho nhóm Nghệ An-Hà Tĩnh.

Bên cạnh đó, ông Tú là người có nhiều kinh nghiệm khi đã tham gia Trung ương Đảng bốn khóa, gồm khóa 10 (dự khuyết), 11, 12, 13 và là chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương hai khóa 12 và 13.

Ông còn là phó trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng và là đại biểu Quốc hội khóa 15. Trong quá trình công tác, ông Tú từng làm bí thư tỉnh ủy Thái Bình, còn hầu hết thời gian ông đều công tác trong Ủy ban Kiểm tra Trung ương.

Theo BBC/VOA