Thấy gì từ việc ông Tô Lâm bỏ vị trí chủ tịch nước?
- Nhận đường liên kết
- Ứng dụng khác
RFA_ Diễn biến mới nhất trên chính trường Việt Nam, chiều 21 tháng Mười, 2024, ông Lương Cường được bầu làm chủ tịch nước mới. Ông Tô Lâm giờ đây chỉ còn giữ vị trí tổng bí thư quyền lực nhất. Sự kiện này làm cho nhiều nhà quan sát đặt ra câu hỏi về quyền lực của ông Tô Lâm hiện nay và chính trị Việt Nam trong tương lai.
“Người đứng đầu trong số những người ngang hàng”
Cụm từ tiếng Latin “Primus inter pares” được cho là cụm từ phù hợp nhất để mô tả vị trí của ông Tô Lâm trên chính trường Việt Nam. Cụm từ này có nghĩa “người đứng đầu trong số những người ngang hàng.”
Trao đổi với RFA, cả Giáo sư Carl Thayer ở Đại học UNSW Canberra, Australia, và Giáo sư Zachary Abuza ở Đại học Chiến tranh Quốc gia Hoa Kỳ, đều có cùng nhận định như vậy.
Nhà độc tài là lãnh đạo chính trị nắm quyền lực tuyệt đối và không có giới hạn. Và với việc trao chức chủ tịch nước cho ông Lương Cường, Giáo sư Carlyle Thayer cho rằng ông Tô Lâm hiện “không phải là một nhà độc tài”. Sự hạn chế quyền lực này, theo góc nhìn của vị chuyên gia về Việt Nam người Úc, có liên quan đến “nhu cầu đạt được sự đồng thuận giữa mười lăm thành viên Bộ Chính trị và quan trọng hơn là đa số BCH Trung ương,.” .
Tổng Bí thư Lê Duẩn từng là một lãnh đạo nắm quyền lực tuyệt đối và bao trùm. Sau 1975, quyền lực tuyệt đối của Lê Duẩn khiến cho chính sách sai lầm của ông ta không bị kiểm soát, khiến Việt Nam suy tàn nhanh chóng trong mười năm hậu chiến. Sau khi Lê Duẩn chết năm 1986, Đảng Cộng sản Việt Nam hình thành cơ chế “tứ trụ”, chia quyền lực trong đảng cho bốn nhân vật cao nhất, nắm các vị trí tổng bí thư, chủ tịch nước, thủ tướng và chủ tịch quốc hội.
Trong hệ thống chính trị Việt Nam hiện nay, có một bộ phận chống lại việc vi phạm truyền thống lãnh đạo tập thể đó, Theo GS Zachary và Tiến sỹ Nguyễn Huy Vũ đến từ Na Uy.
Mặc dù ông Tô Lâm là tổng bí thư, nhưng theo GS Zachary, có những trung tâm quyền lực khác mà ông ấy phải cạnh tranh, như vậy, ông không giống như Tập Cận Bình bên Trung Quốc.
Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ tiến hành đại hội 14, bầu cử tổng bí thư cho nhiệm kỳ 2026 - 2031. Vì vậy, ông Tô Lâm phải tính toán trước Đại hội 14 sao cho lấy được sự ủng hộ của các ủy viên BCH Trung ương, lấy đủ phiếu bầu trong đảng, nếu muốn làm “trường hợp đặc biệt” sau Đại hội 14.
Theo tiến sỹ Nguyễn Huy Vũ, lực lượng chủ yếu đứng sau ông Tô Lâm là công an chứ không có lực lượng ủng hộ trung thành ở các thành phần khác. Ngoài ra, ông ta đã sử dụng lực lượng công an với thẩm quyền điều tra tội phạm để loại bỏ nhiều chính khách, quan chức khác. Do đó, lực lượng công an và ông Tô Lâm không nhận được nhiều thiện cảm trong hệ thống, mặc dù người ta sợ họ.
Dựa vào những quan sát từ bên ngoài như vậy, theo Tiến sỹ Vũ, có thể phán đoán có những áp lực của các nhóm khác nhau để ông Tô Lâm không tập trung quá nhiều quyền lực mà nhường lại vị trí chủ tịch nước cho ông Lương Cường bên quân đội.
Sức mạnh và hạn chế của ông Tô Lâm
Có một câu hỏi cần đặt ra là sau khi nhường lại chức chủ tịch nước cho ông Lương Cường thì việc bỏ chức chủ tịch nước có ảnh hưởng đến quyền lực của ông Tô Lâm hay không? Theo nhiều nhà quan sát, ông Tô Lâm vẫn là “người đứng đầu trong số những người ngang hàng”, nhưng đồng thời xuất hiện những hạn chế nhất định.
Chúng ta hãy nhìn lại chuỗi biến động chính trị từ đầu năm 2024 đến nay.
Võ Văn Thưởng mất chức chủ tịch nước vào tháng Tư, Vương Đình Huệ mất chức chủ tịch quốc hội vào tháng Năm. Tô Lâm lên chủ tịch nước vào tháng Năm nhưng được đồn đoán là vẫn giữ kiểm soát Bộ Công an. Việc ông Tô Lâm được cho là vẫn kiểm soát tốt Bộ Công an được chứng minh qua việc Lương Tam Quang – một thân tín của Tô Lâm, lên làm Bộ trưởng Công an.
Cũng trong tháng Năm, Bộ Chính trị bổ sung 4 Ủy viên: Lê Minh Hưng, Đỗ Văn Chiến, Nguyễn Trọng Nghĩa, và Bùi Thị Minh Hoài. Ông Nguyễn Phú Trọng qua đời vào ngày 19 tháng Bảy và sau đó Tô Lâm lên làm tổng bí thư vào ngày 3 tháng Tám. Hai tuần sau Lương Tam Quang được vào Bộ Chính trị.
Và mới đây nhất, Lương Cường trở thành Chủ tịch nước vào ngày 20 tháng Mười.
Những diễn biến trên cho thấy điều gì về năng lực của ông Tô Lâm trong bàn cờ chính trị tại Hà Nội?
Câu trả lời của Giáo sư Zachary Zabuza là bất chấp việc ông Tô Lâm nhường chức chủ tịch nước cho ông Lương Cường, các diễn biến vừa qua và hiện nay cho thấy ông Tô Lâm là người đã và sẽ kiểm soát cục diện chính trường Việt Nam.
Rất nhiều diễn biến vừa qua cho thấy ông Tô Lâm đang mở đường cho Đại hội 14. Biểu hiện rõ nhất cho điều đó chính là hai nhân vật có thực lực mới được ông Tô Lâm đưa vào Bộ Chính trị trong số năm ủy viên mới được đưa vào kể từ tháng 5: ông Lương Tam Quang và ông Lê Minh Hưng.
Ông Lương Tam Quang, theo cách gọi của GS Zachary, là người “học trò” của ông Tô Lâm. Còn ông Lê Minh Hưng có quan hệ với ông Tô Lâm thế nào? Ông Hưng là con của cố Bộ trưởng Công an Lê Minh Hương giai đoạn 1996 - 2000, từng là lãnh đạo của ông Tô Lâm. Hiện nay, ông Lê Minh Hưng là Trưởng ban Tổ chức Trung ương Đảng, một vị trí cực kỳ quan trọng trước Đại hội 14 vì phụ trách hồ sơ nhân sự.
Ông Tô Lâm cũng đã bổ nhiệm một phó tướng khác của mình tại Bộ Công an là Tướng Nguyễn Duy Ngọc làm người đứng đầu Chánh văn phòng Trung ương Đảng. Đây là một vị trí rất có quyền lực đằng sau hậu trường.
Việc đưa những nhân sự chủ chốt vào các vị trí có quyền lực, trấn giữ các vị trí quan trọng xung quanh mình, có giúp ông Tô Lâm trở nên bất khả xâm phạm tại đại hội 14 hay không? Câu trả lời của Giáo sư Zachary là có.“Ông kiểm soát Bộ Công an, vì vậy ông có thể tiếp tục điều tra những người thách thức ông. Các đồng minh của ông là những người phụ trách nhân sự, thiết lập chương trình nghị sự, và đang lãnh đạo các công tác chuẩn bị - cả về nhân sự và chính sách - trước Đại hội 14.”
Như vậy, mặc dù đã nhường chức chủ tịch nước cho ông Lương Cường, sức mạnh của ông Tô Lâm vẫn là “người đứng đầu trong số những người ngang hàng” .
Tuy vậy, theo Giáo sư Carl Thayer và Tiến sỹ Nguyễn Huy Vũ, không phải là ông Tô Lâm không có những giới hạn nhất định.
Theo GS Carl Thayer, “ông Tô Lâm đã không thành công trong việc đưa Trần Lưu Quang vào Ban Bí thư và Bộ Chính trị.” Và việc Tô Lâm từ bỏ chức chủ tịch nước cho thấy nếu ông muốn nắm quyền sau Đại hội Đảng lần thứ XIV vào đầu năm 2026, “ông phải xây dựng được một liên minh những người ủng hộ vượt ra ngoài phe Hưng Yên.”
Mặt khác, Tiến sỹ Nguyễn Huy Vũ cho rằng khi bỏ vị trí chủ tịch nước, ông Tô Lâm bỏ một vị trí có quyền lực mềm quan trọng:
“Về mặt quyền lực, người nắm giữ vị trí chủ tịch nước mặc dù không có thực chất nhiều về quyền lực nhưng có ích lợi là đem lại tính chính danh cho các hoạt động của nguyên thủ. Ví dụ vị trí chủ tịch nước có thể tiếp xúc chính thức với nguyên thủ các nước khác. Ông ta có thể dùng ảnh hưởng đó để thực hiện các hoạt động ngoại giao. Đó là quyền lực mềm của vị trí chủ tịch nước. Còn bây giờ phải chia sẻ vị trí chủ tịch nước cho người khác, một số quyền của ông bị ngăn lại, ông Tô Lâm sẽ tập trung vào bên Đảng. Chúng ta biết rằng ông Tô Lâm không có thời gian dài nghiên cứu về đảng như ông Nguyễn Phú Trọng. Ông Tô Lâm là con người thực dụng. Cho nên mất đi vị trí chủ tịch nước thì ông cũng bị mất đi một công cụ giúp ông điều chỉnh tốt hơn hướng đi mà ông mong muốn.”
Theo RFA Đài Á Châu Tự Do
- Nhận đường liên kết
- Ứng dụng khác
Bài đăng phổ biến từ blog này
Phu nhân Tô Lâm là ai, Tô Lâm có mấy đời vợ?
Vợ con Tô Lâm là ai, những thông tin về người vợ đầu Nguyễn Thị Kim Loan và người vợ thứ hai Ngô Thị Phương Ly (Ngô Phương Ly) của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, được nhà báo Lê Trung Khoa cập nhật để mọi người cùng biết. Ngày 18/8/2024 Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Phu nhân sẽ bắt đầu chuyến thăm Trung Quốc. Đây là lần đầu tiên bà Ngô Thị Phương Ly tháp tùng chồng đi công du nước ngoài. Vậy vợ Tô Lâm là ai? Bà Ngô Thị Phương Ly, sinh năm 1970, tức là nhỏ hơn Tô Lâm tới 13 tuổi. Đây là người vợ thứ hai của Tô Lâm. Người vợ đầu của Tô Lâm là Nguyễn Thị Kim Loan, sinh năm 1959, chỉ kém Tô Lâm 2 tuổi. Bà Ngô Thị Phương Ly (quê quán Thanh Trì - Hà Nội) là một nữ nhà báo, hiện nay làm Trưởng phòng Văn hóa Nghệ thuật của Đài Truyền hình Việt Nam. Bà từng là một trong những người phát triển chương trình "Người xây tổ ấm" của kênh VTV3. Bà có 2 con với Chủ tịch nước, Tổng bí thư Tô Lâm, tất cả đều là con gái, trong đó Tô Hà Linh là chị cả. Người vợ đầu của Tô Lâm là ai? T
Thiếu tướng Vũ Hồng Văn em vợ Tô Lâm giữ chức Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Trung ương
Em vợ trước của Tô Lâm, Thiếu tướng Vũ Hồng Văn với quá trình phong quân hàm thần tốc, vừa được bổ nhiệm vào vị trí Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Trung ương, cơ quan đầy quyền lực của Đảng. Quá trình phong quân hàm của Thiếu tướng Vũ Hồng Văn: 1999 Thiếu úy, 2001 Trung úy, 2004 Thượng úy, 2007 Đại úy, 2010 Thiếu tá, 2013 Trung tá, 2014 Thượng tá, 2015 Đại tá, 2021 Thiếu tướng. Sáng 8/8/2024, tại Kỳ họp thứ 45 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, ông Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã trao Quyết định của Bộ Chính trị chuẩn y giữ chức Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa XIII đối Thiếu tướng Vũ Hồng Văn, Ủy viên Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Thiếu tướng Vũ Hồng Văn sinh năm 1976 quê Hưng Yên, đã kinh qua các chức vụ: Phó Chính ủy, Phó Tư lệnh Cảnh sát cơ động, Bộ Công an; Giám đốc Công an tỉnh Đắk Lắk; Giám đốc Công an tỉnh Đồng Nai; Cục trưởng Cục An ninh chính trị nội bộ - Bộ Công an. Thiếu tướng Vũ Hồng Văn là em vợ cũ
Bộ quốc phòng điều tra em ruột Tô Lâm sau cuộc lật đổ Huệ và Thưởng của Bộ Công An
Cuộc chiến phe phái trong nội bộ Đảng Cộng Sản Việt Nam đang rất căng thẳng. Sau khi khi hai đệ ruột của Nguyễn Phú Trọng là Võ Văn Văn Thưởng và Vương Đình Huệ bị hạ bệ một cách chóng vánh, tới lượt Tô Lâm bị "sờ gáy" dù đang nắm trong tay Bộ Công an siêu quyền lực. Hai bên đang ăn miếng trả miếng với những diễn biến khó lường. Nhà báo Lê Trung Khoa trích nguồn tin thân cận trong nước cho biết, trong khi Bộ Công an khởi tố bắt tạm giam anh vợ Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà với cáo buộc liên quan đến vụ Hậu “pháo”, thì Bộ Quốc phòng đang vào cuộc vụ Công ty Xuân Cầu Holdings của Tô Dũng, em ruột Tô Lâm. Hiện nay Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà (quê quán Hà Tĩnh) vẫn hoạt động bình thường nhưng bị cấm xuất cảnh. Làng Xuân Cầu là nơi sinh của Tô Lâm, thuộc tỉnh Hưng Yên, được dùng làm tên của Công ty cổ phần Xuân Cầu Holdings. Công ty này là một tập đoàn đa ngành được thành lập từ năm 2000, có trụ sở chính tại Hà Nội, do 6 cổ đông tham gia góp vốn, toàn là người của đại gia đình họ Tô ở
Người Buôn Gió Bùi Thanh Hiếu mất tích nhiều ngày khi về Việt Nam
Ngày 30 tháng 10 năm 2024, trên trang Facebook cá nhân của nhà báo tự do Le Trung Khoa loan tin, ông Bùi Thanh Hiếu hay còn gọi là Người Buôn Gió đã mất tích hơn 10 ngày nay. Ông Hiếu là người chuyên đưa tin về nội bộ tối cao của nhà cầm quyền Cộng sản. Ông Hiếu cùng vợ và 2 con định cư ở bên Đức khoảng 10 năm nay. Cách đây khoảng 2 tháng, nhận được tin mẹ ở Hà Nội nhập viện cấp cứu do tuổi già yếu, ông Bùi Thanh Hiếu đã bay về Việt Nam và bị câu lưu ở phi trường Nội Bài, sau đó bị áp tải lên phi cơ về Đức. Trên trang Facebook cá nhân, ông Hiếu cho biết, phía an ninh đã hỏi ông, ai là người đã cung cấp những thông tin nội bộ về “triều đình” Cộng sản cho ông Hiếu, đồng thời yêu cầu ông Hiếu ngừng viết bài liên quan đến nhà cầm quyền. Cách đây khoảng 3 tuần, vợ và 2 con của ông Bùi Thanh Hiếu bay thẳng từ Đức về Việt Nam và được nhập cảnh bình thường. Ngày 20 tháng 10, ông Hiếu bay từ Đức về Bangkok, Thái Lan, và sau đó bay về Việt Nam, sau khi ông Hiếu nhận được tin nhắn của Đại sứ quán
Tập đoàn Xuân Cầu là sân sau của Bộ trưởng Công an Tô Lâm?
Dư luận đang thắc mắc Tập đoàn Xuân Cầu thuộc sở hữu của ai, thế lực nào đủ mạnh để chống lưng cho Xuân Cầu suốt thời gian dài. Có thông tin cho rằng, Tập đoàn Xuân Cầu là sân sau của Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, do em trai Tô Dũng điều hành. Chưa kể, nguồn tin trong nước tiết lộ đang có cuộc thanh tra của Bộ Quốc phòng nhắm tới "đế chế này". Thế lực chống lưng Tập đoàn Xuân Cầu là Bộ trưởng Công an Tô Lâm? Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Xuân Cầu, tiền thân là Công ty TNHH Xuân Cầu (Piaggio Xuân Cầu), được thành lập vào ngày 28-4-2000. Chủ tịch Hội đồng Quản trị công ty Xuân Cầu là Tô Dũng, sinh năm 1962. Xuân Cầu là tên một ngôi làng cổ, thuộc xã Nghĩa Trụ, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên. Xuân Cầu nằm sát con sông đào Bắc Hưng Hải là nơi chôn nhau cắt rốn của anh em nhà Tô Dũng. Công ty TNHH Xuân Cầu (Xuân Cầu Holding) có địa chỉ tại phường Chương Dương, quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội, vốn điều lệ là 2.150 tỷ đồng. Xuân Cầu Holding là công ty chuyên phân phối hàng đầu dòng
Nhận xét
Đăng nhận xét